RADYOLOJININ KANSER TANISINDA YERI

“TÜRKİYE’DEKİ 1994-1995-1996 YILLARINA AİT KANSERLERİN TANISINDA RADYOLOJİNİN YERİ”

 Hazırlayanlar: Ahmet Haki Türkdemir(*),  Elif Göksel Karaboğaz(*) Yusufhan Yazır(*)

Sağlık Bakanlığı, Kanserle Savaş Dairesi

GİRİŞ:

Bu çalışma Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığına yapılan bildirimlerin üzerinde  araştırmalar yapılarak, çıkan sonuçların değerlendirilmesi ile, alanda özel çalışma yapmak isteyenlerin yararlanması için hazırlanmıştır. Ülkemizde 1983 yılından bu yana kanser hastalığı bildirimi zorunlu bir hastalık olduğundan, tesbit edilen tüm vakaların Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığına bildirim zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle kanser türleri hakkında en geniş bilgi alınabilecek veri bankasını da oluşturmuş bulunmaktayız. Ancak bugüne kadar verilerimiz sadece genel insidansların hazırlanmasında kullanılmıştır.

Kanserin tanısında patolojinin yeri tartışılmaz iken gerek ön tanının doğrulanması ve gerekse bazı kanser türlerinde doğrudan tanısal araç olarak radyolojik yöntemler yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu alanda yapılmış çalışmalar oldukça azdır. Verilerin düzenli ve bir arada sunulduğu çalışmalara ulaşmak oldukça zordur.

Bu çalışma ile kanser türleri ile kullanılan tanı yöntemlerinin karşılaştırmasını gönderilen veriler üzerinden vermeyi hedeflemiş bulunmaktayız.

 

AMAÇ:

Tüm radyoloji uzmanlarının yanı sıra diğer bilim çevreleri ile özellikle tümörlerin tanısında radyolojik yöntemlerin kullanılması, yaygınlığı ve dağılımı hakkındaki bilgilerin, paylaşımının sağlanmasıdır. Bu çerçevede radyolojik tanı yöntemlerinin hangi kanserlerde kullanılabileceği yönünde veriler elde edilmesi planlanmıştır.

 

YÖNTEM ve GEREÇLER:

1994-1995-1996 yıllarında Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığına bildirilen tümörlerin kayıtları değerlendirilerek, tanıda kullanılan yöntemlerin, tüm yaş grupları ve cinsiyetlerine göre yerleri belirlenmeye çalışılmıştır.

Elde edilen veriler; cinsiyetler, yaş grupları, tümörlerin yerleşim yerleri, histolojik tipleri, vakaların ikamet adresleri ve tanı konulan merkezlere göre sınıflandırılarak değerlendirmeye alınmıştır.

Tüm yaş grupları ile karşılaştırmalarında gerekli önemlilik testleri uygulanmıştır.

Kanserlerin tanısında tek başına radyoloji % 3-5 arasında yer tutmaktadır. Destekleyici tanı yöntemi olarak kullanılmasında ise % 35’e varan bir yeri bulunmaktadır.

Table 1 Kanserlerin Tanısında Kullanılan Yöntemler ve Kullanılma Yüzdeleri

Yukardaki veriler ışığında, kanser tanısı ve destekleyici yöntem olarak radyolojik yöntemlerin kullanımında hem radyologların, hem de klinisyenlerin radyolojik yöntemlerin yerini belirleyerek, standartlarını geliştirmeleri gerekmektedir. Böylece gereksiz radyolojik yöntem kullanımı engellenerek, hasta maliyetleri düşürülebilecek, hem de hastaların gereksiz radyasyon almaları engellenmiş olacaktır.