OZURLULERIN SOSYO EKONOMIK DURUMLARI 2004

ÖZÜRLÜLERIN SOSYO-EKONOMIK DURUMLARI (Ankara, 2004)

Ahmet Haki TÜRKDEMIR, Ersin ÖZEREN

ANKARA 112 ACIL SAGLIK HIZMETLERI IL AMBULANS SERVISI

Ankara 112 Komuta Merkezi

AMAÇ: Ankara Büyüksehir Belediyesi tarafindan 11Eylül2004-6mayis2005 tarihlerinde yaptirilan bir toplum taramasinin verileri degerlendirilerek sosyo-ekonomik durumlari belirlenmeye çalisilmistir..

YÖNTEM: Toplum taramasi sirasinda saptanan 3872 özürlü ailesine bulunduklari hanede uygulanan anket sonuçlari bilgisayar ortamina girilerek, düzenlenmis, standardize edilmis, SPSS programi ile degerlendirilmeye hazir hale getirilerek, tanimlayici bir çalisma olarak hazirlanmistir. Gereken yerlerde ki-kare ve one-way ANOVA testleri uygulanmistir.

Özürlülerin aile içindeki yerleri %26,7’si aile reisi, %62,9’u çocuk konumundadir. Özürlülerin %18,3’ünün hanesinde bir ikinci özürlü daha bulunmaktadir. %1,8’inin evinde ise iki ve daha fazla özürlü bulunmaktadir. Özürlünün bulundugu hanelerin %90,6’sinda çocuk bulunmakta, çocuklu hanelerin %50,5’inde çocuk sayisi 1-2 iken geri kalan hanelerde 3 ve üzerinde çocuk bulunmaktadir. %40,3’ünün hanesinde 5 ve üzerinde kisi yasamaktadir. Özürlünün yasadigi hanelerin %55’inde en az bir ögrenci bulunmaktadir. Özürlülerin %32’sinde sadece emekli, %14,5’inde çalisan kisinin bulunmadigi, sadece %45’inde bir kisinin çalistigini belirtmistir. Aile reisinin %24,7’sinin isi yok, %32,6’si emekli, %16,9’u özel sektörde isçi olarak çalismaktadir. Özürlünün bulundugu haneye giren toplam gelir %65,5’inde 500 YTL ve altindadir. Özürlünün kendisine ait gelirlerine bakildiginda %84,1’inin geliri 200 YTL ve altindadir. Özürlülerin %79,8’i çalismamakta, sadece %13,2’si düzenli bir iste çalismakta, %6,4’ü emekli durumdadir. Ailelerin %45,4’ü SSK, %24,2’si ES, %11,0’i yesilkart sahibi iken %13,4’ünün herhangi bir sosyal güvencesi bulunmamaktadir. Özürlülerin sosyal güvencelerine bakildiginda ise %38,4’ü SSK, %21,2’si ES, %14,4’ü 2022 sayili Kanun Güvencesinde, %12’inin ise herhangi bir sosyal güvencesinin bulunmadigi saptanmistir. Özürlülerin %44,6’sinin bulunduklari hane kendilerine ait iken, %30,6’si kiraci durumundadir. Özürlülerin sadece %18,7’si özürlü maasi almaktadir. Özürlülerin %22,7’si bir sosyal kurumdan yardim almaktadir. Bu yardimlarin %86,7’si belediyeler, %8,2’si valilik, %5,1’i diger kurumlar ve vakiflardan destek almaktadir.

Özürlülerin %17,3’ü gida, %15,2’si kömür, %7’si is, %6,6’si bez talebinde bulunmuslardir.

Özürlülerin özürlerinin yani sira ekonomik durumlarinin da iyi olmadigi anlasilmaktadir. Bir çogunun özel bakim, özel egitim, özel çalisma kosullari ve masrafli bakim gerektirdigi özürlülerin, sosyal güvencelerinin saglanmasinin yani sira topluma katilimlarinin arttirilmasini saglayacak önlemlerin alinmasi, çevre düzenlemeleri ve yasam ortaminin hazirlanmasinda özürlülerin özel durumunun göz önünde bulundurulmasi gerekmektedir.