ASKERI ISTASYONLAR
ASKERI ISTASYONLARIN DURUMU
ASKERİ AMBULANS HİZMETLERİNİN SAĞLIK BAKANLIĞI 112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ İLE ENTEGRASYONU : ANKARA GARNİZONU ÖRNEĞİ
Mehmet ERYILMAZ, Ahmet Haki TÜRKDEMİR**, Mehmet TOPUZLAR, Orhan ÇINAR, Haluk İLHAN, Murat EROĞLU, Murat DURUSU, Etem DÜZOK, Hakan HASMAN, Köksal ÖNER, Altuğ AYSUN**, Zeki ERÇİL
GATA Acil Tıp AD ANKARA
** Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri İl Ambulans Servisi
Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri (ASH)’nin kurumlar arası entegrasyon ile tek komuta kontrol merkezinden yönetilmesi sorumluluk sahalarında sistemin hız ve etkinliğini artıracaktır. Ülkemizde sürdürülen entegrasyon çalışmalarına Türk Silahlı Kuvvetleri’nin katkısı önemlidir.
Genelkurmay Başkanlığı ile Sağlık Bakanlığı(SB) arasında 2002 yılında imzalanan protokol gereğince; ülkemizde hastane öncesi ASH’ ne ait ilk sivil asker işbirliği İzmir Garnizonu’nda başlatılmıştır. Ankara Garnizonu içindeki entegrasyon ise 2005 yılında başlamıştır. Yapılan protokol gereğince hastane öncesi sağlık hizmetleri veren 4 farklı birlikteki ambulanslar SB 112 ASH ile entegre edilmiştir.
Ankara garnizonu birliklerinde konuşlu askeri ambulans hizmetlerinin uzak mesafelerde ikamet eden TSK Mensupları ve yakınlarına ulaşımı güç ve zaman almaktaydı. Çalışma dahilinde Ocak 2005 tarihinden bu yana sürdürülen entegre ASH kapsamında TSK Mensuplarına verilen acil sağlık hizmetleri daha kısa süre içinde verilmektedir.
Entegrasyon sonrasında Ankara garnizonu dahilinde hizmet alan hak sahiplerinin memnuniyetleri dikkat çekicidir. Entegrasyon faaliyetlerinin yaygınlaştırılması, tek merkezden komuta ve kontrolunun sağlanması hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin kalitesini artıracaktır.
BULGULAR
Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri ile Ankara Garnizonu arasında yapılan protokol gereği istasyon yeri, tam donanımlı ambulans ve sürüsü askeri birimler tarafından karşılanan 6 adet ortak istasyon planlanmış, daha sonra bu sayı 7’ye çıkartılmıştır. Ancak Nisan 2005 sonuna kadar Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri’nin personel sayısındaki yetersizlik nedeniyle halen 4 istasyonda ortak çalışılmaktadır.
Ocak-Mart 2005 dönemi boyunca Ankara 112 Komuta Merkezi tarafından 9840 görevlendirme gerçekleştirilmiş bunun %16,2’si (1592 adet) ortak istasyonlar tarafından gerçekleştirilmiştir.
Çağrı nedenleri istasyonların bulundukları mevkilerden oldukça fazla oranda etkilenmektedir. Askeri istasyonlardan ikisi (Mevkii ve Etimesgut) askeri istasyonların çıkışlarının %63,6’sını gerçekleştirmişlerdir.
Çağrı nedenlerine göre bakıldığında %63,3’ünün Tıbbi nedenlerle, %20’sininTrafik Kazaları’na bağlı çıkışlar olduğu görülmektedir.
İSTASYON ADI | Çıkışların Çağrı Nedenlerine Göre Dağılımı | ||||||||||
Medikal | Trafik Kazası | İş kazası | Diğer Kazalar | Yaralamalar | İntihar | Yangın | Sağlık Tedbiri | Protokol | Diğer | Toplam | |
3760 Etimesgut İstasyonu | 350 | 91 | 2 | 24 | 13 | 13 | 1 | 0 | 0 | 6 | 500 |
3730 Anıttepe İstasyonu | 179 | 46 | 1 | 31 | 17 | 6 | 1 | 20 | 5 | 10 | 316 |
3750 Mevkii İstasyonu | 305 | 126 | 2 | 21 | 33 | 10 | 1 | 1 | 0 | 14 | 513 |
3720 Oran İstasyonu | 174 | 56 | 0 | 7 | 9 | 6 | 2 | 0 | 0 | 9 | 263 |
Askeri İstasyonlar Toplamı | 1008 | 319 | 5 | 83 | 72 | 35 | 5 | 21 | 5 | 39 | 1592 |
Toplam Vaka Sayısı | 6509 | 1743 | 46 | 604 | 382 | 170 | 32 | 58 | 14 | 282 | 9840 |
Tüm Vakalar İçinde Askeri İstasyonlar | 15,5 | 18,3 | 10,9 | 13,7 | 18,8 | 20,6 | 15,6 | 36,2 | 35,7 | 13,8 | 16,2 |
Vakaların %52,9’una ilk 10 dakika ve %39,9’una 10-20 dakika içinde ulaşıldığı saptanmıştır. Bu süreler il ortalamasının üzerinde seyretmektedir. Bunun nedenleri arasında ambulansların çıkışa hazır tutulabilmesi, sürücülerin bölgelerini tanıyor olmaları, adres bulma becerileri ve benzin alımı, araç çıkış prosedürleri kaynaklı düzenlemeler bulunmaktadır. Sürekli sürücü istihdamı bu konudaki sorunları önemli ölçüde azaltabilecektir.
İSTASYON ADI | Vaka Ulaşım Süresi | ||||
0-10:00 dk | 10:01-20:00 dk | 20:01-30:00 dk | 30:01-60:00 dk | 60 dk üzeri | |
3760 Etimesgut İstasyonu | 112 | 273 | 58 | 5 | 2 |
3730 Anıttepe İstasyonu | 192 | 87 | 10 | 4 | 0 |
3750 Mevkii İstasyonu | 320 | 130 | 18 | 2 | 0 |
3720 Oran İstasyonu | 147 | 91 | 6 | 0 | 0 |
Askeri İstasyonlar Toplamı | 771 | 581 | 92 | 11 | 2 |
Toplam Vaka Sayısı | 5823 | 2680 | 323 | 112 | 11 |
Tüm Vakalar İçinde Askeri İstasyonlar | 13,2 | 21,7 | 28,5 | 9,82 | 18,2 |
Askeri ambulans çıkış sonuçlarına bakıldığında %61,8’inin hastaneye nakil, %9,9’unun yerinde müdahale ile sonuçlandığı izlenmektedir. Ortalama olarak ölüm oranları %3,3 olarak gerçekleşmiştir. Diğer istasyonlar ortalamasından daha düşüktür. Diğer değerler il ortalamasından farklı görünmemektedir.
İSTASYON ADI | Çıkışların Sonuçlara Göre Dağılımı | ||||||||||||||
yerinde Müdahale | Hastaneey nakil | Hastaneler Arası Nakil | Tıbbı Tetkik | Eve Nakil | Ex Yerinde | Ex Morga Nakil | Nakil Reddi | Diğer Ulaşılanlar | Görev İptal | Başka Araçlar Nakil | Asılsız İhbar | Olay Yerinde Bekleme | Diğer | Toplam | |
3760 Etimesgut İstasyonu | 73 | 273 | 50 | 1 | 0 | 21 | 1 | 6 | 7 | 18 | 38 | 2 | 0 | 10 | 500 |
3730 Anıttepe İstasyonu | 9 | 225 | 4 | 0 | 0 | 10 | 1 | 8 | 2 | 16 | 9 | 4 | 19 | 9 | 316 |
3750 Mevkii İstasyonu | 45 | 311 | 43 | 0 | 0 | 14 | 1 | 4 | 6 | 30 | 42 | 5 | 1 | 11 | 513 |
3720 Oran İstasyonu | 30 | 175 | 2 | 0 | 0 | 7 | 0 | 5 | 6 | 12 | 17 | 6 | 0 | 3 | 263 |
Askeri İstasyonlar Toplamı | 157 | 984 | 99 | 1 | 0 | 52 | 3 | 23 | 21 | 76 | 106 | 17 | 20 | 33 | 1592 |
Toplam Vaka Sayısı | 1378 | 5802 | 721 | 15 | 27 | 394 | 12 | 137 | 133 | 314 | 478 | 87 | 50 | 292 | 9840 |
Tüm Vakalar İçinde Askeri İstasyonlar | 11,4 | 17 | 13,7 | 6,7 | 0,0 | 13,2 | 25,0 | 16,8 | 15,8 | 24,2 | 22,2 | 19,5 | 40,0 | 11,3 | 16,2 |
Askeri istasyonların ulaştığı vakaların ön tanılarına göre dağılımında %27,3’ünü Kardiyo-Vasküler Hastalıklar oluşturmakta ve ikinci sırada %25,7 ile travma vakaları gelmektedir. Buna göre askeri istasyonların ulaştığı vakaların ön tanıları il genelindeki istasyon başvurularından farklılık göstermemektedir.
İSTASYON ADI | Görülen Vakaların Ön Tanılara Göre Dağılımı | |||||||||||||
Kardiyo Vasküler | Solunum Sist. | Nörolojik Sist. | Gastro-İnt. Sist | Psikiyatrik H. | Genito-Üriner Sist. | Kadın-Doğum | Metabolik Sist. | Enfeksiyon Hast. | Yenidoğan Hast. | Zehirlenmeler | Travma | Diğer | Toplam | |
3760 Etimesgut İstasyonu | 110 | 35 | 26 | 15 | 35 | 8 | 4 | 9 | 5 | 4 | 7 | 96 | 78 | 432 |
3730 Anıttepe İstasyonu | 66 | 11 | 17 | 12 | 14 | 3 | 2 | 8 | 0 | 0 | 6 | 75 | 45 | 259 |
3750 Mevkii İstasyonu | 120 | 30 | 24 | 11 | 21 | 4 | 2 | 12 | 4 | 7 | 5 | 115 | 69 | 424 |
3720 Oran İstasyonu | 70 | 11 | 6 | 7 | 17 | 1 | 3 | 6 | 1 | 1 | 7 | 58 | 37 | 225 |
Askeri İstasyonlar Toplamı | 366 | 87 | 73 | 45 | 87 | 16 | 11 | 35 | 10 | 12 | 25 | 344 | 229 | 1340 |
Toplam Vaka Sayısı | 2302 | 554 | 401 | 287 | 502 | 99 | 89 | 211 | 87 | 86 | 175 | 2200 | 1626 | 8619 |
Tüm Vakalar İçinde Askeri İstasyonlar | 15,9 | 15,7 | 18,2 | 15,7 | 17,3 | 16,2 | 12,4 | 16,6 | 11,5 | 14,0 | 14,3 | 15,6 | 14,1 | 15,5 |
Askeri istasyonların vakaları naklettikleri hastaneler arasında ilk sırayı şehir merkezindeki devlet hastaneleri almaktadır (%48,0), ikinci sırada ise üniversite hastaneleri gelmektedir (%26,1). Yine özel hastaneler ise %3,4’ünü oluşturmaktadır. Bu değerler il ortalamasından biraz farklılık göstermektedir. İl ortalamasında üniversiteye nakiller %24,3 ve özel hastaneler %1,7’de kalmaktadır. Bunun nedenleri arasında askeri istasyonların kurulu oldukları bölgede başvuran askeri personel ve yakınlarının ağırlıklı olarak Gülhane Askeri Tıp Akademisi’ne nakledilmeleri olabilir. Ayrıca yine üst düzey personelin özel hastaneyi tercih etmeleri de sayılabilir.
İSTASYON ADI | Vakaların Nakledildiği Hastaneler | |||||
Devlet Hast. | SSK Hast. | Üniversite Hast. | Diğer Kurumlar | Özel Hastaneler | Toplam | |
3760 Etimesgut İstasyonu | 201 | 48 | 59 | 13 | 2 | 323 |
3730 Anıttepe İstasyonu | 90 | 31 | 99 | 0 | 9 | 229 |
3750 Mevkii İstasyonu | 141 | 129 | 72 | 6 | 6 | 354 |
3720 Oran İstasyonu | 88 | 14 | 53 | 2 | 20 | 177 |
Askeri İstasyonlar Toplamı | 520 | 222 | 283 | 21 | 37 | 1083 |
Toplam Vaka Sayısı | 3366 | 1315 | 1583 | 148 | 111 | 6523 |
Tüm Vakalar İçinde Askeri İstasyonlar | 15,4 | 16,9 | 17,9 | 14,2 | 33,3 | 16,6 |
Askeri istasyonların vakalara ulaşma süreleri daha önce de belirtildiği üzere il genelinin biraz üzerinde seyretmektedir Bunun en önemli nedenleri arasında araç sürücülerinin terhis edilebilen personel arasından görevlendiriliyor olmaları nedeniyle sık sık değişmeleri olduğu gibi, bazı ambulans çıkış prosedürleri ve garnizon içi konumlanmalar sayılabilir.
İSTASYON ADI | Ortalama Yanıt Süresi |
3760 Etimesgut İstasyonu | 14,1 |
3730 Anıttepe İstasyonu | 9,8 |
3750 Mevkii İstasyonu | 9,6 |
3720 Oran İstasyonu | 10,0 |
Toplam Vaka Çıkışı Ortalaması | 9,7 |