SOLUNUM ACILLERI
SOLUNUM SISTEMI ACILLERI
2003 YILI ANKARA 112 ACIL SAGLIK HIZMETLERINE BASVURAN SOLUNUM SISTEMI RAHATSIZLIKLARININ TANIMLANMASI DESCRIPTION ON RESPIRATORY CAUSES APPLY TO ANKARA 112 EMERGENCY HEALTH SERVICE AT 2003
Ahmet Haki TURKDEMIR, Gökhan GIRGIN, Tanzu CAVUS, Erhan ONAL ANKARA 112 ACIL SAGLIK HIZMETLERI Anahtar kelimeler: 112 acil saglik, solunum sistemi, hastane öncesi acil, AMAC: solunum yollarindaki rahatsizliklar nedeniyle 2003 yilinda ankara 112 acil saglik hizmetlerine basvuran vakalarin özelliklerinin incelenerek, solunum yolu rahatsizliklarina yönelik özel bir hizmet gereksinimi saptanmaya çalisilmistir. YONTEM: 2003 yili boyunca (1.ocak.2003-31.aralik.2003 tarihleri arasinda) ankara 112 acil saglik hizmetlerine basvuran 24729 vakadan tanisi konulabilen 20229 vaka içinde solunum rahatsizligi nedeniyle 613 vaka basvurusu kabul edilmistir. Bu vakalardan yas ve cinsiyeti belirlenmis olan 609 vakanin dagilimlari verilmektedir. Bu vakalarin cinsiyet, yas gruplari, yapilan müdahaleler ve 112 acil saglik hizmetleri içindeki yerleri saptanmaya çalisilmis ve solunum yolu hastaliklarinda acil durumlarin yeri konusunda bilgi üretilmistir. Karsilastirmalarda ki-kare ve oransal karsilastirmalarda t-testi uygulanmistir. OZET: erkek ve kadinlarda 30 yas ve altindaki acil basvurularin % 2’sinin altinda kalan basvurular, 30-50 yaslarinda % 1,5-2,2’sini olusturmakta, 50’li yaslardan sonra hizla artarak % 3,8-7’sini olusturmaktadir. Yaklasik olarak 100.000 kiside gelen çagri sayisi 17,2’dir. 2003 yilinda solunum yolu acilleri, ankara’da gerçeklesen tüm aciller içinde 6 sirada yer almaktadir. ABSTRACT: we are accept 24.729 cases at 2003. 20.229 cases have clinical diagnosis. Only 613 cases have respiratory causes. We planned descriptive study respiratory emergency situation. Under the 30 years old persons respiratory emergency causes are 2%, but 50 years old persons called 112 3,8-7,0%. Estimately 17,2 per 100.000 persons applied 112 emergency health service in ankara. Respiratory emergencies are 6 line for all emergency apply in 112 emergency health service in ankara at 2003. |
BULGULAR
| Solunum yolu rahatsizligi nedeniyle basvuranlarin 50 yaslarindan sonra hizla % 10’a yaklastigi ve 75 yasindan itibaren azaldigi görülmektedir. Cinsiyetlere göre farkliliklarina bakildiginda özellikle 0 yasinda kadinlarda solunum yolu acili nedeniyle olan basvuru sayisi anlamli derecede yüksektir. E/K oranlari incelendiginde ise solunum yolu acili nedeniyle basvurular erkeklerde 1,3 kat daha fazladir. Ancak yas gruplarina göre anlamli farkliliklar göstermektedir.
Tüm acil basvurular içinde solunum yolu rahatsizligi nedeniyle olan basvurular % 3’ünü olusturmaktadir. Basvurular yenidogan döneminde % 10’da iken 1-4 yas grubunda % 4,3’ünü olusturmakta, 50’li yaslardan itibaren hizli bir artis ile acil basvurularin içinde % 3,8’den % 7’ye kadar yükselmektedir.
Basvurularin nüfusa oranlanmasi sonucu (2003 yili ETF kayitlari 3.544.399) her 100.000 kisiden 17,2’sinin solunum yolu acili olarak basvurdugu anlasilmaktadir. Yas gruplari ve cinsiyetlere göre ayirdigimizda 85 yas üzeri kadinlarda her 100.000 kisiden 748,5’inin, 80-84 yas grubundaki erkeklerde ise her 100.000 kisiden 374,8’inin solunum yolu rahatsizligi nedeniyle basvurdugunu görmekteyiz.
Tablo 5 Aylara Göre Solunum Yolu Acillerinin basvuru sayilari
Solunum yolu acillerinin en çok basvurdugu aylar kis aylari (kasim-aralik-Ocak) olmakla birlikte (60-79 basvuru), yil boyunca ortalama basvuru sayisi ayda 51,3 olmaktadir. Tablo 6 diger Sistem rahatsizliklari
Vakalarin % 94,3’ünde sadece solunum yolu sorunlari varken, % 1,3’ünde kardiyo-vasküler , % 0,8’inde travma sorunu oldugu da görülmektedir.
Tablo 7 Solunum Yolu Acillerinin Vaka Türlerine Göre dagilimi
|
SONUC - DEGERLENDIRME
Tüm basvuru nedenleri içinde solunum yolu acilleri 6. Sirada yer almaktadir. Yenidogan döneminde birinci sirada olan solunum yolu acilleri, 1-9 yaslarda 4. Siraya düsmekte, 50-54 yas grubunda 5. Sirada yer almakta ve daha sonraki yaslarda en çok görülen aciller içinde 4. Sirada yer almaktadir. Mevsimsel olarak bakildiginda kasim ayindan Mart sonuna kadar basvuru sikligi daha yüksek olarak seyretmekte, yaz aylarinda bir azalma görülmekle birlikte agustos ayinda da bir pik yapmaktadir. |