AMBULANS KAZALARI

TÜRKİYE’DE AMBULANS KAZALARINDA DEĞİŞİM AHMET HAKİ TÜRKDEMİR ALTUĞ AYSUN ANKARA 112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ İstatistik ve Epidemiyoloji Birimi ANKARA 112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİNDEN SORUMLU İL SAĞLIK MÜDÜR YARDIMCISI AMAÇ: Türkiye’de trafik kaza istatistiklerinin tutularak, yayınlandığı 1960 yılından bu yana olan ambulansların karıştığı trafik kazalarındaki değişimi saptamaktır. YÖNTEM: Emniyet genel müdürlüğünün trafik kazası istatistikleri incelenerek ambulans kazalarının toplam kazalar içindeki yerini saptamaya yönelik tanımlayıcı bir çalışma yapılmıştır

Toplamda ise 477’si sadece maddi hasarlı olmak üzere 614 ambulans kazası gerçekleşmiştir. Ambulansların karıştığı kazalarda toplam 3 kişi ölmüş ve toplam 367 kişi yaralanmıştır. 1960-2002 yılları arasında 83.127 ölümlü+yaralanmalı trafik kazasında araç türleri belirlenebilmiştir. Bunlardan 137’si ambulanslara aittir. Kayıtlara geçen ilk ambulans kazası 1975 yılında saptanmaktadır. 22 yılda saptanan 10.000 ölümlü+yaralanmalı kazanın 16,5’i ambulans kazasıdır. Bu kazaların % 73’ü yerleşim merkezlerinde gerçekleşmiştir. 1975-1994 yılları arasında her 10.000 ölümlü+yaralanmalı kazanın 7,7’si ambulansların karıştığı kazalar iken 1994’den sonra bu oran 30,6’ya çıkmıştır. Ambulansların karıştığı ölümlü+yaralanmalı 137 kazanın % 32,8’inde asli kusurlu, %38,7’sinde diğer kusur, %1,5’inde yolcu kusuru, %5,8’inde yaya kusuru olduğu saptanmıştır. Yolcu kusurları tüm kazalara göre 2 kat daha fazladır. YIL Ambulans Kazası 10.000 Trafik Kazasında Ambulans Kaza Sayısı 1975 1 15,1 1976 -   1977 -   1978 1 14,5 1979 -   1980 -   1981 -   1982 -   1983 1 13,4 1984 -   1985 -   1986 -   1987 -   1988 -   1989 2 13,5 1990 -   1991 2 7,5 1992 2 5,3 1993 -   1994 2 4,7 1995 -   1996 7 17,4 1997 11 19,0 1998 21 28,3 1999 27 47,4 2000 28 34,8 2001 16 25,5 2002 10 51,8   Kusurlar Asli Kusurlu Diğer Kusurlar Yolcu Kusuru Yaya Kusuru Kazaya Karışan Araç Sayısı Kazaya Karışan Sürücü Sayısı AMBULANS Kazası 45 53 2 8 137 131 Kusur Oranları 16,8 14,3 34,0 6,5 16,5 16,3   KAZA NEDENI Yüzde Dağılım 01- Kırmızı Işıklı Trafik   * 33,3 02- Taşıt Giremez Trafik   03- İkiden Fazla Şeritli   04- Arkadan Çarpma 26,7 05- Geçme Yasağı Olan 4,4 06- Doğrultu Değiştirme 13,3 07- Şeride Tecavüz Etme 2,2 08- Kavşaklarda Geçiş Önc. 11,1 09- Kaplamanın Dar Old.   10- Manevraları Düzenleyen 8,9   Asli kusurlara bakıldığında %33,3’ünün kırmızı ışık ihlali, %26,7’sinde arkadan çarpma, %13,3’ünde doğrultu değiştirme, %11,1’inde kavşaklarda geçiş önceliğinden kaynaklandığı görünmektedir. Diğer araçlara göre kırmızı ışık ihlali ve geçme yasağı olan yerde geçiş yapmadan kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Diğer kusurlarda ise 10.000 kazada 1428,6’sında geçiş üstünlüğü, 312,5 konvoyda yeterli aralık bırakmamak ve 131,6’sında kırmızı ışığa uymamak sıralanmaktadır. En çok ihlal edilen ise trafik memuru işaretlerine uymama (%34) yer almaktadır. Yayalara çarpmada en sık yola birden çıkma (%50,0) bulunurken, diğer araçlara göre 10.000 kazada 24,2’sinde kırmızı ışıkta geçme yer almaktadır. Kazaların % 17,6’sında emniyet kemeri takılıdır. Kazalarda polis tarafından yapılan tesbitlerde %64,7 kazada sürücü alkollü olarak bulunmuştur.

Ülkemizde 112 Acil Sağlık Hizmetlerindeki gelişmeye parelel biçimde ambulansların karıştığı kaza sayılarında belirgin şekilde artış saptanmaktadır. Ambulansların karıştığı kazalarda ışık ihlalleri ve ani manevralar, yakın takip gibi konular öncelik taşımaktadır. Bu nedenle ambulans ekiplerinin ve özellikle şoförlerinin bu konularda ileri sürücülük teknikleri konusunda yetiştirilmeleri gerekmektedir.